Blog

Dinsdag 25 juni: Voorbereidingen

In de namiddag wordt de bus geladen door de trouwe helpers van het BOOT-team. Deze keer bestaat de lading uit kleding, koekjes, brandweerpakken, EHBO-koffers, ovens en andere huishoudelijke apparatuur, evenals kinder- en babyspullen. Bij onze (Martin en Evelien van Dolderen) aankomst is het laden ‘helaas’ al voltooid. De laatste hand wordt gelegd aan de registratielijsten van de buslading van de bus. Met de bus vertrekken we naar Renswoude.

Woensdag 26 juni: Vertrek naar Oekraïne

Ons voornemen om woensdagochtend om vier uur te vertrekken richting Oekraïne wordt door een afspraak uitgesteld tot ’s middags half drie. Nu maar kijken hoever we komen voordat we overnachten. Ik neem het eerste gedeelte, zo’n kleine 500 kilometer, van de rit voor mijn rekening en geef het stuur voor de tweede helft over aan Martin. De rit door Nederland en Duitsland verloopt vlot en zonder file; onderweg eten we een broodje en rond kwart over negen passeren we de Duits-Poolse grens. Rond half één komen we aan in onze hotelkamer in Łódź, een kleine 1.100 kilometer van huis en nog 440 kilometer te gaan tot de grensovergang bij Ustyluh.

Donderdag 27 juni: Aankomst in Zhytomyr

We besluiten op donderdagmorgen vroeg te vertrekken; vandaag hebben we zo’n 840 kilometer te rijden tot Zhytomyr. Om half zeven ontbijten we en om kwart over zeven vertrekken we fris en fruitig richting Oekraïne. Na 440 kilometer staan we om kwart over twaalf bij de Pools-Oekraïense grensovergang Ustyluh. Al snel gaat de eerste slagboom open en naderen we langzaam de Poolse controlepost. Ondanks Martins tegengesputter dat we áltijd in deze rij staan, worden we door de eerste de beste controleur doorgestuurd naar de rij van de vrachtwagens. Gelukkig is daar ruimte en voegen we halverwege in. De controles verlopen soepel en al snel gaan we over de grensbrug om daar als laatste de goederenlijst te overleggen. Om goed twee uur (Nederlandse tijd) gaat de laatste slagboom voor ons open en zijn we in Oekraïne.

Het is apart om in dit land te zijn; we zien een grote hoeveelheid ooievaarsnesten op elektriciteitspalen. De snelwegen met zebrapaden, fietsers, voetgangers, omkeermogelijkheden naar de tegengestelde richting en plotselinge wegwerkzaamheden, maar ook de soms in groten getale aanwezige gaten in de weg, zijn een ware beleving. Heelhuids komen we om kwart over zeven (NL-tijd: kwart over zes) aan bij het hotel in Zhytomyr. Bij het inchecken zijn ze zo vriendelijk om te zeggen dat bij luchtalarm dit wordt omgeroepen via de intercom in de hotelkamers. Ja, Oekraïne is in oorlog, ook al lijkt het leven hier gewoon door te gaan.

Zhanna stelt voor om samen een hapje te eten. Om acht uur worden we warm welkom geheten door Zhanna en haar collega Sofie. We lopen een rondje door de stad en staan stil bij het schoolgebouw dat in het voorjaar van 2022 ’s nachts werd gebombardeerd. De school ligt in puin, en in de omgeving zijn de ramen uit de gebouwen geblazen. De ramen en verdere schade zijn inmiddels hersteld, maar de school niet. Metalen versperringen op de straat en de school in puin getuigen van de oorlog.

We lopen verder en komen bij een pleintje waar muziek wordt gemaakt. Er zitten groepjes bij elkaar, kinderen spelen, en het is er gezellig. Er wordt genoten van deze zomeravond. Op een terrasje eten we met elkaar en om tien uur gaat het licht uit in verband met de avondklok en sluit het restaurant. We lopen richting het hotel en genieten van de verlichte straatbeelden, de ondergaande zon en het heerlijke weer. Een zwerver ligt te slapen bij een boom. Gewone stadsbeelden… Oorlog?… even niet. We drinken nog een glaasje op het terras van onze hotelkamer met uitzicht op Zhytomyr ‘by night’. ’s Nachts word ik wakker, waarvan eigenlijk? Is er iets omgeroepen? Heb ik wat gemist? Martin slaapt rustig, maar ja, die heeft oordoppen. Ik moet waken; gelukkig hoor ik geen paniekgeluiden en slaap weer rustig verder.

Vrijdag 28 juni: Bezoeken en lossen

Tussen half negen en negen uur worden we bij het kantoor van Zhanna verwacht. Rond tien voor negen arriveren we. Er is een kleine parkeerruimte; met de neus van de bus een klein stukje op de weg gaat het lukken om straks uit te laden. Maar eerst gaan we naar de tweede verdieping, waar het kantoor van Zhanna is. De klok begint negen uur te slaan. Iedereen in het kantoor staat plotseling stil en neemt een moment voor zichzelf tot het luiden van de klok ophoudt. Zhanna legt uit dat elke morgen om negen uur wordt stilgestaan bij de oorlog. Ze denken aan vrienden, kinderen, ouders en grootouders die elke dag in angst leven over geliefden die vechten aan het front, en aan degenen die gesneuveld zijn.

De helpers, bestaande uit vrienden en partners van het team van Zhanna, gaan aan de slag om de goederen uit te laden. Alles, behalve de brandweerpakken en EHBO-koffers, wordt gelost in Kiev. Binnen no-time is het uitladen gefikst. Een gedeelte van de helpers gaat door naar hun werk. Anderen blijven napraten, taart eten en koffiedrinken. We worden overladen met verhalen, foto’s worden gemaakt en we bezichtigen de wekelijkse ‘kledingmarkt’. Het is indrukwekkend werk dat hier wordt verricht en te zien dat de mensen blij en dankbaar zijn.

Rond elf uur vertrekken we richting Kiev. Ik verbaas me nog steeds over alle activiteiten op de snelweg. Nu zien we zelfs verkoopkraampjes op de vluchtstrook. We arriveren om half één op het eerste adres in Kiev. Kyrill, onze contactpersoon, staat al klaar om de brandweerpakken in ontvangst te nemen. We komen bij een inlever- en ophaalpunt van goederen, een soort DPD. Het is er een drukte van belang. Tussen de geparkeerde auto’s staat een auto met achterop de tekst ‘Soli Deo Gloria – Glory to God alone’. Bijzonder en hoopvol! Onze dozen worden gelost en de papieren voor de administratie van Zhanna getekend.

Kyrill rijdt met ons mee naar het laatste adres. Best lastig te vinden, ook voor hem. We keren en komen op een oud en verwaarloosd industrieterrein, het onkruid staat een meter hoog, gebouwen zijn verlaten. Plotseling zien we twee mannen staan bij een half in de grond gebouwde schuur. De deuren van de schuur staan open, de mannen kijken blij en zwaaien. Kyrill stopt en we begroeten elkaar. Waar komen jullie vandaan? Nederland… Ha, Mark Rutte… MH17 en de NAVO, goede kerel; ze lachen en steken hun duim omhoog. We verstaan het Oekraïens niet, maar dit begrijpen we wel. De laatste vracht wordt door de mannen gelost. Grote stapels EHBO-dozen worden de schuur ingeladen. We zien dankbare mannen; blij met het meeleven en de goederen vanuit Nederland.

Terug naar Nederland

Rond half twee verlaten we Kiev om onze terugrit te beginnen. De navigatie geeft ons huisadres in Nederland aan, ruim 1.900 kilometer hier vandaan. We rijden langs Bucha, de plaats waarvan we in de eerste dagen van de oorlog verschrikkelijke beelden zagen van onschuldige burgers die werden gedood. We zien een villapark in aanbouw, met een gigantische entree. We volgen de A2/E30 zigzaggen tussen roadblocks door en staan om vijf uur bij de grens. Geen rij voor de auto’s, alleen een paar vrachtwagens. Dat komt mooi uit. Groot is dan ook onze teleurstelling dat deze grensovergang niet bestemd is voor personenauto’s en bestelbussen. We moeten naar de grenspost Ustyluh, 80-90 kilometer naar het zuiden, dezelfde overgang als op de heenweg.

Enigszins mismoedig beginnen we aan onze terugtocht, het eerste gedeelte letterlijk terug naar waar we vandaan kwamen. Na een tijdje verlaten we de hoofdweg en komen terecht op een weg vol gaten, auto’s gaan zigzaggend over de weg om de gaten te missen, kilometerslang. Je ziet mensen wachten bij bushaltes. Je gelooft het niet, dat er openbaar vervoer rijdt op deze weg. In Nederland wordt zo’n weg direct afgesloten voor alle verkeer.

We komen weer op begaanbare wegen en naderen de grens. Bij deze grensovergang komen vanuit de Oekraïne twee wegen bij elkaar. Op de ene weg staan gigantische rijen te wachten om de grens over te gaan. De andere weg rijdt vlot door tot aan de slagboom, daar komen wij dus vandaan. Paspoorten, kentekenbewijs en de laadpapieren worden uitgebreid door een douanier bekeken en gecheckt. Er wordt een tweede douanier bijgehaald. Ze maken foto’s van onze paspoorten en papieren. Ze bellen, met wie? We begrijpen er niets van. Ze zien toch dat de bus leeg is.  Engels spreken zij niet, wij geen Oekraïens. Google Translate hielp ons elkaar te ‘verstaan’. Uiteindelijk worden de paspoorten, het kentekenbewijs en de papieren teruggegeven, maar de slagboom blijft dicht. Op het tabletscherm staat dat we achter de rode Renault vrachtwagen moeten gaan staan. Dat gaat niet lukken! Er staat een hele lange rij achter die wagen en wij gaan toch echt niet achter aansluiten! We gedragen ons als ‘domme Hollanders’.

Naast de rode Renault vrachtwagen staat een tweede rij met auto’s, vooraan is nog ruimte die wij met de bus innemen om zo naast de rode Renault te staan. Bij het sein rijden sluiten we dan mooi direct achter de rode vrachtwagen aan. Want dat was wat de douanebeambte tegen ons had gezegd: ‘Achter de rode Renault vrachtwagen’. Afijn, er gebeurt niets, ja, de snacktent wordt goed gezocht; verder passeert er een half uur tot drie kwartier lang niets. Militairen staan doelloos op de stoep. Martin maakt een praatje met een Engelssprekende militair, hij geeft aan dat de wachttijd max een uur gaat duren.

Plotseling verschijnt er een colonne donkerblauwe auto’s met zwaailicht, grote antennes en donkere ramen. Zonder slag of stoot gaan de slagbomen omhoog en verdwijnt de donkere colonne richting Polen. Dat geeft lucht…. De rode vrachtwagen mag gaan rijden, wij rijden ook! Echter worden we direct gemaand te stoppen. Maar Martin zou Martin niet zijn en zegt tegen de militair, dat ons gezegd was achter de rode vrachtwagen aan te sluiten. Er wordt overlegd en ja hoor drie vrachtwagens na de rode, mogen we aansluiten.

De tocht over de grens Oekraïne-Polen vangt aan, heb geduld en erger je niet. Douanes bevelen, bureaucratie en arrogantie ten top, de grensoverschrijders zuchten en zijn gelaten, niemand lacht. Wordt dit bedoeld met grensoverschrijdend gedrag? Maar is dat nou het gedrag van de grensbewaker of de -grensoverschrijder?

Uren later rijden we om half elf (Oekraïense tijd) en gelukkig dat scheelt weer een uur, half tien (Poolse tijd) Polen in. Om twaalf uur stoppen we in Poolse plaats Sobienie Jeziory om te overnachten. Vanaf Kiev hebben we er zo’n 850 kilometer richting Nederland op zitten. Morgen hopen we de tweede helft een kleine 1200 kilometer naar huis te rijden.

Zaterdag 29 juni: Terug in Nederland

Vandaag slapen we uit. Goed half acht zitten we op het terras te ontbijten. Om kwart over acht checken we uit en stappen in de bus. Eerst een stukje binnen door, daarna de snelweg. De laatste etappe, blik op oneindig en gaan. Het rijdt vlot, we passeren de Pools-Duitse grens, staan even stil om een broodje te eten, checken het oliepeil, genieten van een warme hap op een Duits terras, passeren de Duits-Nederlandse grens en arriveren na zo’n 4.000 kilometer in vier dagen weer veilig thuis. We hebben veel indrukken opgedaan en mooie herinneringen gemaakt.

Dank aan degene die ons volgden en MKBTR die door bijzondere sponsoring deze reis voor mij heeft mogelijk gemaakt.

Evelien